Mỹ nhân có đôi mắt hút hồn của màn ảnh Việt
NSND Hoàng Cúc sinh năm 1957 tại Hưng Yên. Từ khi còn nhỏ, Hoàng Cúc đã ham đọc sách, 13 tuổi nghệ sĩ đã đọc những tác phẩm văn học kinh điển của thế giới như: Chiến tranh và hòa bình, Sông Đông êm đềm... Tình yêu với nghệ thuật được vun đắp mỗi ngày trong tâm hồn dạt dào xúc cảm của người nghệ sĩ.
Học hết phổ thông, Hoàng Cúc thi vào Nhạc viện (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) sau đó có 2 năm công tác tại Đoàn nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang. Bà quyết định học tiếp 4 năm nữa để trở thành diễn viên kịch chuyên nghiệp. Quyết định đó thay đổi hoàn toàn cuộc đời Hoàng Cúc sau này, để sân khấu và màn ảnh Việt Nam có một mỹ nhân với đôi mắt biết nói và khả năng diễn xuất tuyệt vời.
NSND Hoàng Cúc xin về Đoàn kịch Hà Nội (nay là Nhà hát Kịch Hà Nội) bởi mê mẩn vở Âm mưu và tình yêu. Những vai diễn của các nghệ sĩ Thanh Tú, Đam Ca, Trần Vân khiến bà mơ ước một ngày cũng được tỏa sáng trên sân khấu như vậy.
Vai diễn đầu tiên của Hoàng Cúc là Sa-ghi-a trong Người đàn bà sau tấm cửa xanh (kịch bản của Nga) năm 1984. Ban đầu, bà không có tên trong bảng phân vai nên xin đạo diễn Tạ Xuyên cho diễn thử. Khoảnh khắc nữ nghệ sĩ hóa thân thành người vợ hiền lành nhưng quyết liệt để bảo vệ quyền bình đẳng khiến đạo diễn thích thú. Cuối cùng, bà được chọn vào vai chính, đóng cùng nghệ sĩ Hoàng Dũng, Minh Vượng và Minh Trang.
Trong 30 năm công tác tại Nhà hát Kịch Hà Nội, NSND Hoàng Cúc đã có những vai diễn để đời và giành được nhiều giải thưởng trong các vở: Thầy khóa làng tôi, Mắt phố, Tôi và chúng ta, Em đẹp dần lên trong mắt anh, Nghĩ về mình, Ăn mày dĩ vãng, Mùa hoa sữa… Bà giữ cương vị Phó giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội từ năm 2001 cho đến khi nghỉ hưu. Năm 1997 Hoàng Cúc được phong tặng danh hiệu NSƯT. Năm 2011 bà nhận danh hiệu NSND.
Khi thực hiện vở Tôi và chúng ta (Lưu Quang Vũ), Hoàng Cúc mang bầu con trai đầu lòng. Hai tháng rưỡi sau sinh, bà bắt đầu trở lại sân khấu. Nghệ sĩ để con ở cánh gà, nhờ nhân viên hậu trường trông hộ. Có hôm, Hoàng Cúc rơi nước mắt trên sân khấu vì vai diễn, ở dưới con khóc vì khát sữa. Con trai tròn 7 tháng tuổi, bà đưa đi khắp mọi miền đất nước. Cậu con trai tên Lê Hoàng Linh sau này là biên tập viên của VTV và con dâu là diễn viên, MC Nguyễn Thùy Linh của Nhà hát Kịch Hà Nội.
Nữ NSND cũng là một gương mặt quen thuộc của bao thế hệ khán giả truyền hình qua các bộ phim: Tướng về hưu, Bỉ vỏ, Sa bẫy, Hồi chuông màu da cam, Dòng sông khát vọng, Kiếp phù du...
Có lẽ vai Thủy của Tướng về hưu (đạo diễn Nguyễn Khắc Lợi) là cột mốc khó quên trong cuộc đời làm nghệ thuật của NSND Hoàng Cúc. Vẻ đẹp của đôi mắt sắc lẹm, giọng nói nhấn nhá của NSND Hoàng Cúc đã ghi dấu ấn về nàng dâu nhà tướng phải bươn chải trong thời kỳ kinh tế thị trường.
Nước mắt dành để khóc cho nhân vật
NSND Hoàng Cúc chia sẻ trên sân khấu, phim ảnh đã khóc quá nhiều cho nhân vật của mình nên ngoài đời bà rất ít rơi nước mắt. Thậm chí, có những lúc nữ nghệ sĩ ốm nặng, người thân trong nhà chết lặng nhưng bà vẫn nở nụ cười...
Năm 2010, NSND Hoàng Cúc phát hiện bị ung thư giai đoạn ba. Không đầu hàng số phận, bà kiên cường vượt qua nỗi đau cả về thể xác lẫn tinh thần. Tóc rụng từng mảng vì hoá trị, nghệ sĩ chủ động gọi thợ đến cạo đầu. Trong giờ phút đau đớn nhất, bà tìm niềm vui và tiếp thêm nghị lực từ gia đình.
Sau thời gian vắng bóng vì bệnh tật, Hoàng Cúc trở lại màn ảnh nhỏ và gây chú ý với vai mẹ chồng trong Hoa hồng trên ngực trái. Trước đó, lo ngại về sức khỏe nên Hoàng Cúc từ chối nhiều kịch bản phim.
Lên chức bà nội đã lâu, NSND Hoàng Cúc nhuộm tóc bạch kim "chất chơi", sáng tác thơ, viết truyện ngắn, chụp ảnh, đi du lịch và chăm sóc con cháu.
Bà còn mở một salon tóc rất chuyên nghiệp, là nơi làm đẹp uy tín của bạn bè, đồng nghiệp và đông đảo khách hàng.
Mới đây, NSND ra mắt trường ca về cuộc đời ở tuổi U70 khiến nhiều người bất ngờ. Trường ca Cúc gắn liền với cuộc đời của bà như nhân sinh quan, thế giới quan của những nhân vật bà từng diễn, số phận con người nói chung, đặc biệt là thân phận phụ nữ.
Toàn bộ doanh thu của trường ca Cúc được NSND Hoàng Cúc hỗ trợ trẻ em nghèo vùng cao, vùng sâu, tiếp nối công việc thiện nguyện mà bà đã thực hiện trong nhiều năm qua.
